Alle Nederlanders krijgen noodboekje thuis om zich beter voor te bereiden op rampen

Vanaf volgende week krijgt iedereen in Nederland een boekje thuis met de titel “Bereid je voor op een noodsituatie”. De overheid wil hiermee duidelijk maken wat mensen moeten doen in de eerste 72 uur na een ramp, zoals een overstroming, oorlogssituatie of cyberaanval. De brochure telt 33 pagina’s en wordt bezorgd tussen 25 november en 10 januari.

Het boekje laat zien dat hulpdiensten in de eerste dagen mogelijk niet bij iedereen kunnen komen. Daarom moeten mensen zelfredzaam zijn. De waarschuwing komt niet uit het niets. NAVO-chef Mark Rutte zei eerder al dat Nederland zich “geestelijk moet voorbereiden op oorlog”. Ook de Nederlandse regering noemt scenario’s als pandemieën en cyberaanvallen realistisch.

In de brochure worden situaties beschreven die we normaal alleen uit films kennen: lege supermarkten, geen internet, geen pinbetalingen en geen water uit de kraan. Toch is het niet bedoeld om angst te zaaien. Demissionair defensieminister Brekelmans zegt dat mensen zich juist veiliger voelen als ze weten wat ze moeten doen. Volgens hem zijn cyberaanvallen en spionage door Rusland geen verre dreigingen meer.

Het boekje moedigt mensen aan een noodpakket in huis te hebben, zoals kopieën van belangrijke documenten, een zaklamp, een plattegrond en een fluitje. Ook vraagt het om vooraf na te denken over praktische dingen: wie haalt de kinderen op als telefoons uitvallen? En wie helpt kwetsbare buren?

Cyberveiligheidsexpert Ot van Daalen vindt dit soort campagnes hard nodig. Hij zegt dat Nederland kwetsbaarder is dan veel mensen denken, vooral als internet of sluizen uitvallen. Hij wijst op een bijna-overstroming in Amsterdam in 2023, waarbij alarmsystemen uit stonden omdat ze te vaak afgingen.

Volgens Brekelmans kan de overheid bij een grote ramp niet bij iedereen komen. Hij verwacht bovendien dat het leger mogelijk meer inzet in Oost-Europa krijgt. Daarom moeten mensen meer op zichzelf kunnen rekenen. Een goed voorbereide bevolking werkt volgens hem ook afschrikwekkend: “Als een aanval ons niet ontwricht, heeft het weinig zin om het te proberen.”